Klink heeft gelijk. Voor de beoordeling van een daad is het van belang ook het motief mee te wegen. Het maakt uit of de verhoging van de eisen bij inburgering bedoeld is om mensen meer kansen te bieden of om de islamisering tegen te gaan. Als Wilders ‘voluit op het orgel’ gaat over de islamisering raakt het beleid besmet. De moslima die met haar broodtrommeltje naar de inburgercursus gaat, voelt zich dan niet geholpen, maar vreest dat de inburgeraars op zoek zijn naar een excuus om haar het land uit te zetten.
Klink schrijft dat Wilders aankondigde over het akkoord een totaal ander verhaal te vertellen. De coalitiepartners moesten dan maar even de andere kant op kijken. Nu Klink niet de andere kant op wil kijken, wordt hij van leugens beticht. Maar Wilders durft niet de aan hem toegeschreven uitspraak glashard te ontkennen. Hij zegt alleen dat ‘het beeld’ niet klopt dat Klink oproept.
Klinks criticasters deden laatdunkend over diens bezwaren. Ze vonden hem naïef. Natuurlijk gaat Wilders het regeerakkoord in het teken zetten van zijn strijd tegen de islamisering. Zij miskennen daarmee dat het CDA hoopte dat samenwerking met Wilders zou leiden tot normalisering van de PVV. Wilders zou zijn toon dan matigen. Wie het naïef noemt te geloven dat Wilders dat ooit zal doen, tekent het failliet van deze strategie. Des te meer reden die samenwerking op te zeggen.
Anderen vonden dat Klink zijn gewetensbezwaren óf vooraf kenbaar had moeten maken óf het eindresultaat had moeten afwachten. Ook zij miskennen de essentie van zijn bezwaren. Hij is niet uit principe tegen de gedoogconstructie. Pas gaandeweg ontdekte hij hoe rampzalig die zou uitwerken. Klink schrijft over het voornemen van het kabinet om mensen met een dubbele nationaliteit die misdrijven begaan hun Nederlandse paspoort af te pakken en het land uit te zetten. Daarmee is de gelijkheid voor de wet in het geding. Nederlanders met een tweede paspoort hebben dan minder rechten dan Nederlanders zonder tweede nationaliteit. Als onderhandelaar is Klink daar blijkbaar mee akkoord gegaan. Hij vreest alleen dat het verhaal van Wilders hierover meer gaat over het bestrijden van de islamisering dan van criminaliteit. Klink vreest dat zo het draagvlak voor zulke maatregelen wegvalt. Alle islamitische Nederlanders met een dubbele nationaliteit hebben dan reden zich behandeld te voelen als tweederangsburgers.
De oproep het akkoord af te wachten, mist de crux. Voor Klink is niet het akkoord, maar de haatdragende uitleg daarvan onacceptabel. Het is dan ook nagenoeg uitgesloten dat de onderhandelingen Klinks bezwaren kunnen wegnemen. Dat kan alleen als Wilders zich onder verbale curatele laat plaatsen. Dat gelooft niemand. Het is ook ongeloofwaardig als Klink eerst instemt met het akkoord om na de eerste tirade van Wilders zijn steun in te trekken. Klink moet dus nee zeggen tegen het akkoord.
De tragiek van Klink is dat zijn bezwaren niet passen in de standaardreacties op Wilders. Hij neemt afstand van mensen die schermen met de rechtstaat én van mensen die uit electorale overwegingen menen dat samenwerking met Wilders minder schadelijk is dan hem oppositie te laten voeren. Maar hij neemt vooral afstand van mensen die menen dat een paar krenkende kreten van Wilders aan het adres van de islam een lage prijs zijn voor steun aan een bezuinigingspakket van 18 miljard. Voor Klink is de retoriek van Wilders geen vrijblijvend gepraat. Het besmet alle maatregelen van het nieuwe kabinet. De bezwaren van Klink zijn origineel. Maar wie origineel is, staat snel alleen. Dan ben je een makkelijke prooi voor de machtspolitici in eigen kring. Dat is de tragiek van het gelijk van Klink. Dat mag het CDA niet laten gebeuren. Laat Klink niet alleen staan.
De Volkskrant 4 september 2010